Elektrische fietsen zijn hip. De tijd dat enkel 50-plussers pedaalondersteuning gebruikten om hun eigen fysieke trapkracht aan te vullen, is voorbij. De fiets is tegenwoordig ook geliefd bij de “gewone” fietser, die zich minder moet inspannen en zo langere fietstochten kan maken. En ook voor het woon-werkverkeer worden langere afstanden behapbaar zonder dat je je in het zweet moet fietsen. En het gaat steeds harder.
Het juridisch statuut van de elektrische fiets is niet altijd duidelijk. In de informatie die je her en der kan vinden, worden regels en reglementen door mekaar gebruikt. Dit leidt tot desinformatie, waardoor ook de verzekeringskwestie dikwijls foutief wordt ingevuld.
Om te bepalen of een elektrische fiets een motorrijtuig is, moet worden nagegaan of de fiets enkel en alleen door een mechanische kracht kan worden voortbewogen.
Het antwoord op deze vraag is in principe negatief. De elektrische fietsen met trapondersteuning die in België verkocht worden, zouden nl. moeten beantwoorden aan de bepalingen van de Europese Machinerichtlijn 2006/42/EG en dus ook aan de Europese normen EN 14764 en 15194. Deze voorzien dat de fiets verplicht moet uitgerust zijn met een rotatie- of trapkrachtsensor. Dit betekent dat de motor niet werkt als de fiets stilstaat of geen spierkracht voelt. De motor werkt alleen als de fietser ook kracht zet.
Een fiets die voldoet aan de Europese technische normen is dus geen motorrijtuig in de zin van de WAM-wet. Er is geen verplichte verzekering en je blijft een zwakke weggebruiker! Uw eventuele aansprakelijkheid is verzekerd via de BA-familiale verzekering.
De realiteit is evenwel dat niet elke fiets die te koop wordt aangeboden volledig voldoet aan de Europese normen …
Een ander belangrijk gegeven is bovendien dat de BA-verzekeraars (privéleven en motorrijtuigen) uiteenlopende standpunten innemen. Wat voor de ene een ‘fiets’ is , is voor de andere een ‘brom- of motorfiets’.
De elektrische fiets die harder kan dan 25 km/uur, is een bromfiets klasse B. Hieruit volgt waar de fiets mag of moet rijden op de openbare weg, of er een helm of specifieke kledij moet gedragen worden, of het voertuig moet ingeschreven worden en of een gelijkvormigheidsattest moet kunnen worden voorgelegd.
Verwar de elektrische fiets niet met een zgn. E-bike. De termen worden dikwijls door elkaar en dus foutief gebruikt. Een E-bike wordt enkel door een elektrische motor voortbewogen (zonder dat er spierkracht nodig is). Dit is onbetwistbaar een motorrijtuig.
Deze juridische duiding betreft uitsluitend de Belgische wetgeving. Als de fiets in het buitenland wordt gebruikt, is de buitenlandse nationale wetgeving van toepassing.
Wie veel fietst, al dan niet elektrisch, houdt ook rekening met mogelijke valpartijen zonder dat iemand anders hier bij betrokken is. Om dat risico goed te verzekeren bestaan er individuele ongevallenverzekeringen of collectieve polissen wanneer je bij een club bent aangesloten. Sommige verzekeraars bieden verzekeringspakketten aan voor fietsers en fietsen, met daarin ook dekkingen voor schade of diefstal.